Thông thường khi đã muốn thay thế mainboard cũ bằng một chiếc đời mới hơn, công nghệ tiên tiến hơn và các chuẩn giao tiếp hiện đại hơn thì đồng nghĩa với việc các bạn đang muốn thay thế toàn bộ máy tính của mình. Bởi khi thay thế một bo mạch chủ với công nghệ mới hơn thì cũng đồng nghĩa với các chuẩn cắm cho các linh kiện khác như RAM, chip hay có thể là card đồ họa. Vì thế nếu chỉ nâng cấp bo mạch chủ thì bạn cần đảm bảo những linh kiện khác mà bạn đang dùng không quá cũ và mainboard mới phải giống main cũ về các chuẩn của chip và RAM (một số dòng main có thể cắm cả RAM DDR2 và DDR3 nhưng loại main này không phổ biến).
Với dàn máy đang sử dụng chip Intel
Mainboard dành cho chip Intel hiện tại đang có 4 loại Socket phổ biến nhất là LGA 775, LGA 1366, LGA 1156 và LGA 1155. Trong đó LGA 775 là Socket dành cho các dòng chip các đời Core 2 Duo, Dual Core, Pentium D và 1 số chip Celeron 2 nhân đời mới của Intel. LGA 1366 dành cho các chip Core i7 cao cấp đời đầu, LGA 1156 dùng cho các dòng chip Core i5, Core i3 đời đầu và 1 số chip Core i7 dòng trung cấp tuy nhiên hiện nay main sử dụng Socket 1156 không còn được sử dụng cho các mẫu chip đời mới của Intel.
Chính vì vậy việc nâng cấp lên bo mạch loại này hoàn toàn không được khuyến khích vòa thời điểm hiện tại và bạn chỉ nên chọn dòng này nếu như chip cũ của bạn đang sử dụng loại này. dòng main sử dụng LGA 1155 là dòng mới nhất của Intel, nó cắm được các chip Core ix đời 2 (thuộc dòng SandyBridge đình đám hồi đầu năm).
Ngoài chú ý đến Socket cho chip cũ thì bạn cũng cần chú ý đến chuẩn RAM cũ của mình. Hầu hết các main sử dụng Socket 1366, 1156 và 1155 đều sử dụng RAM DDR3 thậm chí 1 số loại main đời mới sử dụng LGA 775 cũng đã chuyển sang sử dụng RAM DDR3. Do đó, nên nếu thanh RAM cũ của bạn đang dùng là chuẩn DDR2 cũ thì bạn có thể tính đến việc mua đôi RAM mới hơn được rồi.
Với những dàn máy sử dụng chip của AMD
Việc chọn mainboard phù hợp với chip AMD cũ có vẻ như đơn giản hơn của Intel rất nhiều, bởi hầu hết các main đời mới sử dụng Socket AM3 đều có thể cắm được các chip sử dụng Socket đời cũ hơn vì thế bạn không cần quá lo lắng về chip mà chỉ cần tập trung vào RAM giống như trên.
Nếu máy cũ của bạn đang sử dụng card đồ họa rời và cũng không phải loại cũ lắm thì bạn có thể yên tâm vì hầu như tất cả các mainboad ngày nay đều có hỗ trợ 1 cổng PCI express nên bạn có thể cắm card đồ họa cũ lên mainboad mới mà không có gì phải lưu ý. Nhưng nếu trước đây bạn đang sử dụng card đồ họa tích hợp trên mainboard cũ thì bạn cần lưu ý hơn đến mainboard mới.
Các main đời cũ thì thường được chia theo tên gọi của chúng, các dòng bắt đầu bằng chữ P thì sẽ không có card đồ họa tích hợp (P31, P41, P43 v.v...) còn các dòng bắt đầu bằng chữ G thì sẽ có hỗ trợ (G31, G41, G43 v.v...) và 1 đặc điểm khác để nhận biết mainboard có card onboard hay không đó là nhìn vào phần chân cắm của các mainboard. Nếu bạn thấy có các cổng xuất tín hiệu hình ảnh như D-Sub, DVI hay HDMI thì main đó sẽ có card đồ họa tích hợp.
Cổng D-Sub ở sau main chứng tỏ main có card đồ họa tích hợp.
Đối với các main đời mới sử dụng Socket 1156 trở lên thì chip đồ họa tích hợp không còn được nằm trên mainboard nữa mà nó đã được tích hợp vào các con chip dòng Core i đời mới. Vì thế ngoài xem xem mainboard có cổng xuất tín hiệu hình ảnh hay không, bạn cũng cần chú ý đến dòng chip của bạn có nhân đồ họa tích hợp hay không, nếu chip không có nhân đồ họa tích hợp thì dù có cổng xuất tín hiệu trên main bạn vẫn không thể sử dụng chúng được.
Nguồn điện cũng là thành phần khá quan trọng của máy tính nhưng việc thay main có lẽ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến công suất tiêu thụ của máy, nhưng để an toàn hơn cho các thiết bị đắt tiền của mình bạn cũng nên chọn cho mình 1 chiếc nguồn công suất thực có tên tuổi 1 chút. Huntkey có lẽ là loại tương đối bình dân trong số các loại nguồn có tên tuổi đang được bán tại Việt Nam.
Tháo mainboard cũ và lắp đặt mainboard mới
Sau khi đã lựa chọn được mainboad mới theo các lưu ý kể trên chúng ta sẽ bắt đầu quá trình tháo và lắp bo mạch chủ mới vào thùng máy.
Bước đầu tiên khi đụng tới các linh kiện máy tính mà bạn cần làm đó là ngắt toàn bộ nguồn điện của máy tính và dùng vòng khử tĩnh điện để thao tác. Tuy nhiên món này có vẻ không được phổ biến đối với người dùng máy thông thường nên bạn có thể bấm nút Power trên thùng máy để toàn bộ điện còn tích trên máy được tiêu hết trước khi chạm tay vào máy (tất nhiên là lúc bấm nút Power thì máy đã được rút nguồn).
Đặt thùng máy lên bàn và mở nắp thùng bên trái ra, bạn sẽ thấy rất nhiều dây cáp được nối từ những thiết bị trong máy đến main, hãy tháo tất cả những đầu cáp từ các linh kiện khác nối tới main để tiến hành tháo dỡ main cũ.
Gỡ RAM khỏi main bằng cách ấn vào 2 lẫy 2 đầu khe cắm để RAM tự bật lên. Đối với chip thì bạn có thể xem lại các bước tháo chip ở bài trước.
Trên main cũng sẽ có 2 đến 3 dây điện nối từ nguồn vào, bạn cũng cần rút hết chúng trước khi tháo main, để tháo các cáp nối từ nguồn, bạn cần bấm vào lẫy ở mỗi jack cắm rồi lay nhẹ để rút lên.
Sau khi đã tháo tất cả những linh kiện và cáp nối đến main bạn dùng tuốc nơ vít và tháo tất cả vít dùng để cố định main vào thùng máy (vít này thường là vít 4 cạnh). Sau khi tháo hết vít nhẹ nhàng nhấc phía bên phải của main lên rồi rút main ra vì phía bên trái của main bị vướng ở tấm chặn main nên bạn sẽ phải rút main sang bên phải 1 chút.
Khi đã tháo được main cũ, hãy dùng cuôi tuốc nơ vít và gõ nhẹ vào tấm chặn main cũ từ bên ngoài thùng vào trong để tháo nó ra. Sau đó lấy tấm chặn main mới đi kèm bên trong hộp main lắp vào vị trí, lúc lắp có lẽ chỉ cần dùng tay là đủ. Chú ý khi lắp chặn main bằng tay bạn nên lắp thật nhẹ nhàng nếu không muốn đứt tay bởi nó có rất nhiều cạnh sắc và lởm chởm.
Tiếp theo bạn nhấc bo mạch chủ mới và đặt vào vị trí rồi bắt vít lại như cũ, các lỗ vít được thiết kế theo tiêu chuẩn nên bạn không cần lo lắng khi lắp được lỗ này nhưng lỗ khác lại lệch.
Cắm lại các đầu cáp điện trước, trong đó có 1 bó dây to nhất từ nguồn (24 chân) là nguồn cấp chính cho main và 1 đầu nguồn phụ 4 chân hoặc 2 đầu 4 chân với các main đời mới. Hai đầu cáp này là thứ quan trọng nhất khi lắp đặt bởi rất nhiều người quên lắp cáp nguồn phụ và hậu quả là máy sẽ không khởi động được nếu không cắm chúng.
Lắp đặt các thiết bị cũ như chip, RAM và card đồ họa vào mainboard mới. cuối cùng là cắm lại các đầu cáp ổ cứng và ổ DVD.
Có thể khi thay mainboard bạn sẽ không cần cài lại Windows mà chỉ cần cài lại toàn bộ Driver đi theo main mới mà thôi, tuy nhiên 1 số phần mềm có bản quyền sẽ yêu cầu bạn phải xác nhận lại vì bản quyền của 1 số phần mềm được ghi nhận dựa trên tên của thiết bị phần cứng nên khi thay các thiết bị này bạn sẽ mất bản quyền cũ.
Trên đây là 1 chút kinh nghiệm nhỏ mà người viết có thể chia sẻ cùng bạn đọc, nếu có gì sai sót các bạn vui lòng góp ý thông qua comment bên dưới, xin cảm ơn.
Với dàn máy đang sử dụng chip Intel
Mainboard dành cho chip Intel hiện tại đang có 4 loại Socket phổ biến nhất là LGA 775, LGA 1366, LGA 1156 và LGA 1155. Trong đó LGA 775 là Socket dành cho các dòng chip các đời Core 2 Duo, Dual Core, Pentium D và 1 số chip Celeron 2 nhân đời mới của Intel. LGA 1366 dành cho các chip Core i7 cao cấp đời đầu, LGA 1156 dùng cho các dòng chip Core i5, Core i3 đời đầu và 1 số chip Core i7 dòng trung cấp tuy nhiên hiện nay main sử dụng Socket 1156 không còn được sử dụng cho các mẫu chip đời mới của Intel.
Chính vì vậy việc nâng cấp lên bo mạch loại này hoàn toàn không được khuyến khích vòa thời điểm hiện tại và bạn chỉ nên chọn dòng này nếu như chip cũ của bạn đang sử dụng loại này. dòng main sử dụng LGA 1155 là dòng mới nhất của Intel, nó cắm được các chip Core ix đời 2 (thuộc dòng SandyBridge đình đám hồi đầu năm).
Ngoài chú ý đến Socket cho chip cũ thì bạn cũng cần chú ý đến chuẩn RAM cũ của mình. Hầu hết các main sử dụng Socket 1366, 1156 và 1155 đều sử dụng RAM DDR3 thậm chí 1 số loại main đời mới sử dụng LGA 775 cũng đã chuyển sang sử dụng RAM DDR3. Do đó, nên nếu thanh RAM cũ của bạn đang dùng là chuẩn DDR2 cũ thì bạn có thể tính đến việc mua đôi RAM mới hơn được rồi.
Với những dàn máy sử dụng chip của AMD
Việc chọn mainboard phù hợp với chip AMD cũ có vẻ như đơn giản hơn của Intel rất nhiều, bởi hầu hết các main đời mới sử dụng Socket AM3 đều có thể cắm được các chip sử dụng Socket đời cũ hơn vì thế bạn không cần quá lo lắng về chip mà chỉ cần tập trung vào RAM giống như trên.
Nếu máy cũ của bạn đang sử dụng card đồ họa rời và cũng không phải loại cũ lắm thì bạn có thể yên tâm vì hầu như tất cả các mainboad ngày nay đều có hỗ trợ 1 cổng PCI express nên bạn có thể cắm card đồ họa cũ lên mainboad mới mà không có gì phải lưu ý. Nhưng nếu trước đây bạn đang sử dụng card đồ họa tích hợp trên mainboard cũ thì bạn cần lưu ý hơn đến mainboard mới.
Các main đời cũ thì thường được chia theo tên gọi của chúng, các dòng bắt đầu bằng chữ P thì sẽ không có card đồ họa tích hợp (P31, P41, P43 v.v...) còn các dòng bắt đầu bằng chữ G thì sẽ có hỗ trợ (G31, G41, G43 v.v...) và 1 đặc điểm khác để nhận biết mainboard có card onboard hay không đó là nhìn vào phần chân cắm của các mainboard. Nếu bạn thấy có các cổng xuất tín hiệu hình ảnh như D-Sub, DVI hay HDMI thì main đó sẽ có card đồ họa tích hợp.
Đối với các main đời mới sử dụng Socket 1156 trở lên thì chip đồ họa tích hợp không còn được nằm trên mainboard nữa mà nó đã được tích hợp vào các con chip dòng Core i đời mới. Vì thế ngoài xem xem mainboard có cổng xuất tín hiệu hình ảnh hay không, bạn cũng cần chú ý đến dòng chip của bạn có nhân đồ họa tích hợp hay không, nếu chip không có nhân đồ họa tích hợp thì dù có cổng xuất tín hiệu trên main bạn vẫn không thể sử dụng chúng được.
Nguồn điện cũng là thành phần khá quan trọng của máy tính nhưng việc thay main có lẽ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến công suất tiêu thụ của máy, nhưng để an toàn hơn cho các thiết bị đắt tiền của mình bạn cũng nên chọn cho mình 1 chiếc nguồn công suất thực có tên tuổi 1 chút. Huntkey có lẽ là loại tương đối bình dân trong số các loại nguồn có tên tuổi đang được bán tại Việt Nam.
Tháo mainboard cũ và lắp đặt mainboard mới
Sau khi đã lựa chọn được mainboad mới theo các lưu ý kể trên chúng ta sẽ bắt đầu quá trình tháo và lắp bo mạch chủ mới vào thùng máy.
Bước đầu tiên khi đụng tới các linh kiện máy tính mà bạn cần làm đó là ngắt toàn bộ nguồn điện của máy tính và dùng vòng khử tĩnh điện để thao tác. Tuy nhiên món này có vẻ không được phổ biến đối với người dùng máy thông thường nên bạn có thể bấm nút Power trên thùng máy để toàn bộ điện còn tích trên máy được tiêu hết trước khi chạm tay vào máy (tất nhiên là lúc bấm nút Power thì máy đã được rút nguồn).
Đặt thùng máy lên bàn và mở nắp thùng bên trái ra, bạn sẽ thấy rất nhiều dây cáp được nối từ những thiết bị trong máy đến main, hãy tháo tất cả những đầu cáp từ các linh kiện khác nối tới main để tiến hành tháo dỡ main cũ.
Gỡ RAM khỏi main bằng cách ấn vào 2 lẫy 2 đầu khe cắm để RAM tự bật lên. Đối với chip thì bạn có thể xem lại các bước tháo chip ở bài trước.
Trên main cũng sẽ có 2 đến 3 dây điện nối từ nguồn vào, bạn cũng cần rút hết chúng trước khi tháo main, để tháo các cáp nối từ nguồn, bạn cần bấm vào lẫy ở mỗi jack cắm rồi lay nhẹ để rút lên.
Sau khi đã tháo tất cả những linh kiện và cáp nối đến main bạn dùng tuốc nơ vít và tháo tất cả vít dùng để cố định main vào thùng máy (vít này thường là vít 4 cạnh). Sau khi tháo hết vít nhẹ nhàng nhấc phía bên phải của main lên rồi rút main ra vì phía bên trái của main bị vướng ở tấm chặn main nên bạn sẽ phải rút main sang bên phải 1 chút.
Khi đã tháo được main cũ, hãy dùng cuôi tuốc nơ vít và gõ nhẹ vào tấm chặn main cũ từ bên ngoài thùng vào trong để tháo nó ra. Sau đó lấy tấm chặn main mới đi kèm bên trong hộp main lắp vào vị trí, lúc lắp có lẽ chỉ cần dùng tay là đủ. Chú ý khi lắp chặn main bằng tay bạn nên lắp thật nhẹ nhàng nếu không muốn đứt tay bởi nó có rất nhiều cạnh sắc và lởm chởm.
Tiếp theo bạn nhấc bo mạch chủ mới và đặt vào vị trí rồi bắt vít lại như cũ, các lỗ vít được thiết kế theo tiêu chuẩn nên bạn không cần lo lắng khi lắp được lỗ này nhưng lỗ khác lại lệch.
Cắm lại các đầu cáp điện trước, trong đó có 1 bó dây to nhất từ nguồn (24 chân) là nguồn cấp chính cho main và 1 đầu nguồn phụ 4 chân hoặc 2 đầu 4 chân với các main đời mới. Hai đầu cáp này là thứ quan trọng nhất khi lắp đặt bởi rất nhiều người quên lắp cáp nguồn phụ và hậu quả là máy sẽ không khởi động được nếu không cắm chúng.
Lắp đặt các thiết bị cũ như chip, RAM và card đồ họa vào mainboard mới. cuối cùng là cắm lại các đầu cáp ổ cứng và ổ DVD.
Có thể khi thay mainboard bạn sẽ không cần cài lại Windows mà chỉ cần cài lại toàn bộ Driver đi theo main mới mà thôi, tuy nhiên 1 số phần mềm có bản quyền sẽ yêu cầu bạn phải xác nhận lại vì bản quyền của 1 số phần mềm được ghi nhận dựa trên tên của thiết bị phần cứng nên khi thay các thiết bị này bạn sẽ mất bản quyền cũ.
Trên đây là 1 chút kinh nghiệm nhỏ mà người viết có thể chia sẻ cùng bạn đọc, nếu có gì sai sót các bạn vui lòng góp ý thông qua comment bên dưới, xin cảm ơn.
Tham khảo: PC World
